Porter ve Stout stilleri aslında hemen hemen aynı ortak özelliklere sahipler, farklılıklarına göz atmadan evvel ilk önce hangi türün çıktığını incelemekle başlayacağız.
Porter Biranın Hikayesi
Porter tipi koyu biranın ilk kez yudumlanıp biraseverlerle kavuştuğu tarihi 1700’lerin başı olarak kabul ediyoruz. Londra’nın devasa bira imalathaneleri inşaa ettiği ve Amerika’daki devrimcilerin susuzluğunu giderip tüm dünyaya ulaşmış olan bu bira aslında dünya çapında iyi bilinen ve saygı duyulan bira tarzlarının başında yer alıyor.
Aslında ismini o dönem bu sıkı içeceği en çok tüketenler, yani tüccar depolarından Londra’nın açık pazarlarına sırtlarında balık veya kuru yük taşıyan güçlü ve yılmayan “hamallardan” alan Porter, o dönem işçi sınıfı arasında inanılmaz bir popülerliğe sahipti.
Zaman içinde popülerliği o kadar arttı ki, 1800’lere geldiğimizde Porter stili bira, İngiltere’nin en önde gelen bira tercihi olarak yer alıyordu. Endüstri devriminin getirdiği üretim teknikleriyle birlikte 1820’de üretim kapasitesi en üst düzeye çıkmıştı.
Stout ve Guinness'in Ortaya Çıkışı
Teknolojik gelişmeler aynı zamanda bira üreticilerinin daha fazla deney yapmasına izin veriyordu. Açık renkli maltlar yerine ve yine o dönem keşfedilen meşhur siyah maltlarla üretim yapılmasına olanak sağladı. Bu biralar, modern Stout’ların öncüsü olan “Stout Porter” olarak anılmaya başlandı.
1817 yılında Daniel Wheeler, ideal siyah maltın üretilmesini sağlayan bir kavurma fırını icat etti. Barclay Perkins ve Whitbread gibi dev bira fabrikaları bu yeni siyah malttan faydalandı ve ilk kez gerçekten hiçbir katkı maddesi gerektirmeden üretilen siyah bir bira yaratmış oldular.
Bu süre zarfında, Guinness etiketlerinde “Stout” terimini kullanmaya başladı. XX Porter olarak adlandırdıkları biralarını daha sonra Guinness “Extra Stout Porter” olarak yeniden adlandırdı.
Biraların sertlik dereceleri fıçılara işaretlenen X işaretleriyle belli oluyordu. X hafif alkollü, XX daha sert ve XXX ise çok alkollü sınıfına giriyordu.
Guinness sahneye çıktığında ve insanlar zengin krema tadına aşık olduklarında, Porter tipi biraların tahtı sallanmaya başladı. 20. yüzyılın başlarında, Stout’lar tamamen apayrı bir bira tarzı olarak görülüyordu; Porter, kısmen kahverengi veya siyah malttan % 4-5 alkolle üretilen koyu renkli bir malt likörü anlamına geliyordu.
Craft Bira Devrimiyle Çıkan Örnekleri
Sadece son birkaç on yılda, Porter’ı tipini artık daha fazla görmeye başladık. Özellikle craft bira akımıyla birlikte artık bira bir zamanlar olduğundan çok daha nezih ve soylu bir duruşla geri döndü. Günümüzde çoğu modern butik bira üreticisi, kahverengi Ale ile karşılaştırıldığında daha çok çikolata ve kahveye benzer lezzetleri barındırdığı için Porter tercih ediyor.
Bugün, Stout türünde de bir çok bira çeşidi görebiliyoruz. Bunlardan en popüler olanı İrlanda’nın incisi tartışılmaz Guinness. Koyu rengine baktığınızda çok daha ağır bir bira gibi dursa da aslında %4 alkolü geçmeyen oldukça hafif bir bira çeşididir.
Bir diğer tercih edilen Stout ise yulaf ile yapılan Oatmeal Stout, daha zengin ve ağızda daha yumuşak bir his veren dolgun bir bira türüdür.
Bu türün en gözalıcı türü ise son yıllarda butik biracılar tarafından da oldukça revaçta olan, süt veya laktoz bazlı Milk Stout diyebiliriz.
Bu alt tiplerin tümü genellikle, genellikle koyu çikolata veya kahve olarak algılanan farklı bir kavrulmuş tahılların kullanımından kaynaklanmaktadır. Geleneksel İngiliz usulü tarifleri, kuru notaları sağlamak için kavrulmuş malt tanelerinden yararlanılıyor ve bu nedenle genellikle çok az şerbetçiotu karakteri gösteriyorlar.
Öte yandan, Amerikan versiyonları genellikle kavrulmuş tanelere daha az güvenerek daha güçlü bir şerbetçiotu mevcudiyetine sahiptir.
Peki Bu İki Stilin Arasındaki Temel Fark Nedir?
Her iki stilinde temelde Porter’dan geldiğini biliyoruz ancak bu iki stil arasındaki çizgi şüphesiz bulanık. Porter, yaklaşık 3 asırlık varoluşu süresince çok değişim yaşadı ve açık olmak gerekirse, şu anki hali bir Stout türünden çok da farklı değil.
Fakat temel farkın bir Porter üretirken sadece kavrulmuş malt kullanılırken, Stout üretimi için malt hale getirilmemiş, kavrulmuş arpa kullanılmasıdır diyebiliriz.
Popüler Stout & Porter Markaları
