Bir Lager düşünün dediğimizde tahminen çoğunuzun aklınıza gelen ilk resim soluk altın renkli, asitli ve ferahlatıcı bir Pilsner olacaktır.
1842’de Josef Groll, Bohemya’nın Pilsen (Çekya’da Plzeň) kentinde bu altın sarısı, berrak birasını ürettiğinde bu stilin bira sektöründe böyle bir patlama yaratacağını herhalde tahmin edemezdi.
Gelin dünyadaki en popüler bira stiline biraz yakından bakalım.
1840’lara kadar çoğu Bohemya biraları, üst fermentasyonla üretiliyordu, üretilen bu biralar koyu ve bulanıktı. O dönem bu bölgede üretilen biraların kalitesinin git gide daha da kötüleşmesi bölge halkının da siniri bozmuş olacak ki 1838’de, tüketiciler memnuniyetsizliklerini göstermek için bira fıçılarını toplu bir şekilde dökerek kötü biraları protesto ettiler.
1839’da Pilsen vatandaşları artık insiyatif alıp kaliteli bira içebilmek adına Bavyera bira tarzına uygun bira üretmesi için Bürger Brauerei (Vatandaşların Bira Fabrikası, şimdiki adı Plzeňský Prazdroj) adlı bir bira fabrikasını kurmaya karar verdiler. Bavyera bira üreticileri, biraların berraklığını, tadını ve raf ömrünü iyileştiren, alt fermentasyon mayalarını kullanarak ve soğuk mağaralarda dinlendirerek (Almanca: Lagern) denemeler yapmaya başladılar.
5 Ekim 1842’de Bavyeralı bira üreticisi Josef Groll, açık renkli maltlar ve yakındaki Saaz şerbetçiotlarını kullanarak ürettiği altın renkli ve berrak bu yeni stil tam bir sansasyon yarattı. Hatta baştan çıkarıcı ışıltısı ve tadıyla, bira dünyasının tüm dinamiklerini değiştirdiğini söylesek yalan söylemiş olmayız. Avrupa’da hiç bir türün başaramadığı bir hızda yayıldı. Bu “taklit” bira tarifi şu an dünyadaki tüketimin %90’nı oluşturduğu düşünülüyor, fakat bu taklitler orjinalinin zayıf birer temsilinden ibaretler.
Modern Pilsen
19. yüzyılın sonlarında Alman Carl von Linde’nin modern soğutucuyu bulmasıyla birlikte, birayı mağaralarda depolama ihtiyacı da ortadan kalkmış oldu. Böylece birçok bölgede daha önce üretilemeyen bu stile gün doğmuş oldu.
Eskiden ahşap fıçılarda demleme yöntemi de artık kendini çelik tanklara devretti. Yalnız Pilsner Urquell hala ahşap fıçılarda açık demleme yöntemini sembolik olarak yapmaya devam ediyor. Eğer fabrikasına yolunuz düşecek olursa bu iki farklı demleme yönteminin bira profiline etkisini deneme şansı elde edebiliyorsunuz.
Modern bir Pilsen çok açık, berrak bir renge -gerçekten de altın sarısına benzer bir soluk renge- ve belirgin bir keskinlikte şerbetçiotu aromasına ve lezzetine sahiptir.
Çek Pilsenleri, Pilsner Urquell ve Staropramen olmak üzere iyi örnekleri daha hafif bir tada yönelirken, Alman tarzı olanlar daha acı (özellikle kuzeyde, örneğin Jever), lezzet bakımından “topraksı” aromalar taşımaktadır.
Sonuç olarak, bu coğrafyada iki ana varyasyon var diyebiliriz, Çek Pilsner’leri (Pilsner Urquell veya Zatec) ve Alman Pilsner’leri (Bitburger, Warsteiner veya Veltins). Karakter olarak aslında genellikle acılığı yüksek olan Çek Saaz Şerbetçiotu’yla üretilen bu biraların yanısıra, Hollanda ve Danimarka’da neredeyse hiç acılık içermeyen -hatta tatlı- Heineken ve Carlsberg gibi export biralar daha çok tüketilmektedir.
Popüler Pilsen Markaları
